İfade Özgürlüğü ve İfade Özgürlüğü Hakkı - Freedom of Expression and Right to Freedom of Expression

Türkiye Adalet Akademisi çalışmalarında son 2 aydır anlamlı bir düzen yakalamışa benziyor. Bunda Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliğinin proje bazlı katkıları da bir bakıma destekleyici oldu. Anladığım kadarıyla Türkiye Adalet Akademisi biraz daha kendine güven kazandı. Belki siyaset ve günlük gelişmelerin fırtına-toz bulutundan kendilerine ayrıştırma gerekliliğini fark edip sorumluluklarına yönelmenin doğruluğunu daha iyi kavradılar... Henüz çalışmalarının kapsamı, eğitim-seminer verdiği gruplar yeterince geniş değil ancak anlamlı gelişmeler de mevcut.

Türkiye Adalet Akademisi bünyesinde gerçekleştirilmiş, çok önemli projelerden bir tanesi de Türk Yargısının İfade Özgürlüğü Konusunda Kapasitesinin Güçlendirilmesi AB-AK Ortak Projesi:

"Türk Yargısının İfade Özgürlüğü Konusunda Kapasitesinin Güçlendirilmesi AB-AK Ortak Projesi” Avrupa Birliği, Avrupa Konseyi ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından birlikte finanse edilmektedir. Türkiye Adalet Akademisi (TAA) ile işbirliği içerisinde Avrupa Konseyi (AK) tarafından yürütülecek Proje 2 Eylül 2014 ile 31 Mart 2017 tarihleri arasında devam edecektir. Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ve Adalet Bakanlığı Projeye proje ortağı olarak katkıda bulunacaktır.

Projenin genel hedefi, Türkiye’de insan hakları ve temel özgürlüklerin, özellikle ifade özgürlüğü hakkının, daha iyi korunmasına katkıda bulunmaktır." - http://ifadeozgurlugu.taa.gov.tr/tr/proje-hakkinda/

Bu proje kapsamında kaynak ve destekleyici olarak yararlanılmış kitap ve açıklayıcı metinlere de internet sayfasından erişilebiliyor, (bunlardan önemli bir tanesini, dikkat çekmek için, burada paylaşayım: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Başkanı Nicolas Bratza’ya İthafen Kaleme Alınmış Makaleler) 

http://ifadeozgurlugu.taa.gov.tr/tr/kitaplar/

Eğiticiler (ya da proje uygulayıcılarının deneyimiyle 'kolaylaştırıcılar') ve katılımcılar için ayrıca hazırlanmış açıklayıcı metinler de Eğitim Setleri kısmından incelenebilir, her birinde çok açıklayıcı, zengin bir içerik var.

http://ifadeozgurlugu.taa.gov.tr/tr/egitim-setleri/

Bu projeyi daha kapsamlı incelemek ve araştırmak ve yayınlarından da yararlanmak için daha fazla zaman ayırıp bu konuyu burada daha sonra genişçe ele almayı düşünüyorum, ancak aldığım birkaç notu paylaşmak istiyorum:

AIHM adil denge ölçütleri:İfade doğru mu?
İfade ayrıcalıklı mı?
İfadeye müdahaleye zorunlu kılan toplumsal bir ihtiyaç var mı?
İfadenin açıklanmasında kamu yararı var mı?
Hakaret veya iftira söz konusu mudur?
Gazeteci olayda gerekli özeni göstermiş midir?
Eğer bir yaptırım uygulamak gerekiyorsa bunu ölçüsü ne olmalıdır?

-Ölçülülük denetimi: Basın özgürlüğü, düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğü ve ifade özgürlüğüne müdahelenin bu müdahaleyi gerektiren amaçla orantılı olması gerekliliği.

-İfade özgürlüğüne 'devletin veya toplumun bir bölümünü eleştiren, saldırgan gelen, sarsıcı nitelik taşıyan, veya rahatsız eden bilgi ve düşünceler için de geçerli olduğu kuşkusuzdur.'

-İfade nedir?
-- Biçim ve İçerik
-- Korunmayı hak eden ifadeler

-İfade özgürlüğü hakkı
TC Anayasası 26. madde II. fıkra
Basın Özgürlüğü 28. madde

"Türk hukuk sisteminin ayrılmaz bir parçasını oluşturan AIHS normlarını, AIHM içtihadını ve diğer uluslararası normları uygulamak hakimlerin mesleki vazifesidir."

-Negatif ve pozitif yükümlülük