Avrupa Konseyi - BDT'ye demokrasi dersi Cumhuriyet gazetesi 9 Ekim 1992 | Muhabir: Arzu Çakır

Avrupa Konseyi bünyesinde yer alan Avrupa'da Hukuk Yoluyla Demokrasinin Korunması Komisyonu, Türk Dışişleri Bakanlığı ve Türk Demokrasi Vakfı dün İstanbul'da "Bağımsız Devletler Topluluğu Ülkelerinde Demokrasiye Geçişin Araacı Olarak Anayasa Yapımı" konulu bir konferans düzenledi.

Sheraton Oteli'ndeki toplantının açılışını yapan Devlet Bakanı ve Başbakan yardımcısı Erdal İnönü, konuşmasında Türk hükümetinin, konferansın kıtalar arası bir köprü oluşturan İstanbul'da düzenlenmesini Avrupa Konseyi ile Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkeleri ve Gürcistan'ın işbirliğine yönelik bir adım atılması yönünde değelendirildiğini belirtti.

Başbakan Yardımcısı Erdal İnönü BDT'ye üye ülkelerin istek ve beklentilerini saptamak amacıyla Dışişleri Bakanı Hikmet Çetin'in geçen Temmuz ayında Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Catherine Lalumiere'le BDT'ye üye cumhuriyetlere resmi ziyaretler düzenlediğini ve bu ziyaretlerin ardından İstanbul'da düzenlenen Balkanlar Komistesi toplatnısında BDT ve Gürcistan Dışişleri bakanları ile görüş alışverişinde bulunularak Avrupa Konseyi ile işbirliği konusunda anlaşma sağlandığını söyledi.

Avrupa Konseyi bünyesinde yer alan, Doğu ve Orta Avrupa ülkelerine anayasalarını oluşturma konusunda yardımcı olan Avrupa'da Hukuk Yoluyla Demokrasinin Korunması Komisyonu, 1992 yılında Avrupa'daki üniversiteleri ve siyasal araştırma kuruluşlarını demokrasinin kökleştirilmesi çabasında daha etkin rol almalarını sağlamak amacıyla UNIDEM (Demokrasi için Üniversiteler) adlı yeni bir program oluşturdu.

Bu arada Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Başkanı Miguel Angel Martinez, TBMM Başkanı Hüsamettin Cindoruk'un davetlisi olarak İstanbul'a geldi. İnönü ile bir görüşme yapan Martinez, daha sonra İnönü'nün onuruna verdiği yemeğe katıldı.

9 Ekim 1992 Milliyet - UNIDEM (University for democracy) toplantısı | Muhabir: Cem Serdengeçti

İnönü'den Orta Asya'ya öğütler Başbakan yardımcısı ve SHP Genel Başkanı Erdal İnönü, BDT'nin Orta Asya cumhuriyetlerine bugünkü durumunu; Türkiye'nin 19. yy'ın başında ve I. Dünya savaşı ertesindeki iki seçenekli konumuyla kıyasladı. "Avrupa Konseyi Hukuk yoluyla demokrasinin korunması komisyonu" ve Türk demokrasi vakfının ortaklaşa İstanbul'da düzenlediği BDT ülkeleri Gürcistan'dan temsilcileri Avrupalı Anayasa uzmanlarıyla buluşturan Unidem Konferansının açılış konuşmasını yapan Erdal İnönü şunları söyledi:

"Türkiye'nin bu dönemlerde şimdi BDT ülkelerinin olduğu gibi, bir Avrupa ve Asya modeli toplum seçme şansı vardı. Ancak Türk aydınları ve devlet adamları Türkiye'yi batı dünyasına doğru yönlendirdiler. Atatürk sayesinde de Türkiye hızlı bir değişimle bu süreci tamamladı." İnönü yine de BDT cumhuriyetlerine seçimlerini yaparken mümkün olduğu kadar çok tavsiye ve bilgi almalarını öğütledi. Unidem Konferansının "doğru yerde doğru zamanda yapıldığına" ayrıca bir konferansın ender olarak bu denli çabuk düzenlendiğini de sözlerine ekleyen İnönü bu bağlamda İstanbul'un Avrupa ve Asya arasındaki "köprü" rolünü vurguladı.

"Avrupa Hukuk Yoluyla Demokrasinin korunması Komisyonu'nun başkanı ve İtalyan kabinesinin eski üyelerinden Antonio La Pergola da yaptığı konuşmada Avrupa kıtasının "aynı uygarlıkla yeni bir şekil aldığını" söyledi ve "Eğer isterlerse, BDT ülkeleri de bize katılsınlar" dedi. Daha sonra söz alan eski Sağlık Bakanı ve ANAP milletvekili Bülent Akarcalı demokrasiye geçiş süreci içinde tercihlerin ülkelerin tarih, kültür ve geleneklerine göre yapılması gerektiğini söyledi.